Tiananmen: Çin'de 30 yıl sonra ölenlerin sayısının hâlâ bilinmediği katliam

Tam 30 yıl önce, 4 Haziran 1989'da, Çin ordusu başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda gösteri düzenleyen kalabalığı ateş açarak dağıtmıştı. Ölenlerin sayısı hala tam olarak bilinmiyor.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo yazılı bir açıklama yaparak, Tiananmen'de ölen ve kaybolanların tamamının isimlerinin açıklanması gerektiğini belirtti.

Pompeo ayrıca, Çin hükümetine, halen cezaevinde olan kişilerin serbest bırakılması çağrısı da yaptı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang ise Pompeo'nun açıklamalarını, "Çin'in siyasi sistemine saldırı" olarak değerlendirdi.

Shuang, ABD'nin kendi sorunlarına odaklanması gerektiğini belirterek, "Bu delice çıkışların kaderi, tarihin çöplüğüdür" dedi.

'Tiananmen' kelimesi tüm platformlarda engelleniyor

Tiananmen Meydanı'nda o gün yaşananlar, resmi olarak hatırlanmak bir yana, kimilerine göre ulusal çapta unutturulmaya çalışılıyor.

Her yıl 4 Haziran'a doğru, Çin internette konu ile ilgili tüm atıfları yok ediyor.

"Tiananmen" kelimesi, tüm platformlarda, algoritmalar aracılığı ile engelleniyor. Olayları anmak isteyenleri ise hapis cezaları bekliyor.

30 yıl sonra ölenlerin sayısı hala sır

1989'da başkent Pekin'deki öğrencilerin liderliğinde başlayan ve ordunun şiddetli müdahalesiyle sonuçlanan demokrasi yanlısı gösteriler haftalarca sürmüş, diğer şehirlere de yayılmıştı.

Eylemler, Komünist Parti liderliği içinde de bölünmelere yol açmış ancak partideki sertlik yanlısı kanadın ağırlığını koymasıyla 3 Haziran 1989 gecesi askerler, eylemci öğrencilere gerçek mermilerle müdahale etmişti.

3-4 Haziran günlerinde yaşanan çatışmalarda ne kadar kişinin öldüğü tam anlamıyla ortaya koyulmuş değil.

Çin hükümeti, aynı yıl Haziran ayı sonunda, olaylarda 200 sivilin ve onlarca güvenlik personelinin öldüğünü açıklamıştı.

Ancak 2017 yılında kamuoyuna açıklanan ve dönemin İngiliz Büyükelçisi Sir Alan Donald'ın diplomatik yazışmalarının yer aldığı belgelerde ölü sayısının 10 bin olduğu belirtiliyor.

'Tank Adam' olarak bilinen kişi kimdi?

Ölü rakamı gibi, olayların sembolü olan bazı kişilerin akibeti hakkında da hiçbir şey bilinmiyor.

5 Haziran günü, elindeki alışveriş poşetleri ile Tiananmen Meydanı'ndaki tankları durduran kişiye ne olduğu hakkında bir bilgi bulunmuyor.

Aradan geçen 30 yılda Çin büyük bir değişim geçirdi.

Ülke, ekonomik olarak daha zengin ve kimilerine göre daha özgür. Ancak Tiananmen Meydanı'nda ve çevresinde bundan 30 yıl önce yaşananlar, bugün de en az o günkü kadar "tabu".

Ancak ülke içinde konuşulmasa da Çinli yetkililer yurtdışında Tiananmen'de yaşananlara ilişkin sorularla karşılaşıyor.

Çin'de Savunma Bakanlığı pozisyonunda olan General Wei Fenghe, Singapur'daki bir forumda, dinleyicilerden birinin 1989 olaylarına ilişkin sorusunu yanıtladı.

Wei, "siyasi bir çalkantı" olarak adlandırdığı olayların dönemin hükümeti tarafından bastırıldığını, bunun da "doğru bir politika" olduğunu söyledi.

General Wei, "Bu sayede Çin'de istikrarın ve gelişimin önü açıldı" dedi.
Kaynak : BBC