Yeni İnternet Yasası Engellemeleri

Hükümetin yeni “internet yasa tasarısı” tartışmaları da beraberinde getirdi. Halen yürürlükte olan 5651 sayılı internet kanunun, gerek uluslararası hukuka, gerek ise Anayasaya tezat içerik ve uygulamaları ile devam ederken; yeni tasarının bir dizi yeni sorunu beraberinde getireceği görülüyor.

2007 yılında kabul edilen 5651 sayılı «İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun»ve uygulamalarının yarattığı sorunları hepimiz biliyoruz.

Yürürlükte olan 5651 sayılı internet kanunu; içerik sağlayıcı (web sitesi), yer sağlayıcı (host-server şirketleri) ve erişim sağlayıcı (TTNET, Türksat Kablo v.s.) gibi internet mimarisindeki kuruluşların sorumluluklarını düzenleme ve bilişim suçlarını önlemeye yönelik olarak tedbirler almayı amaçlamaktadır. Kanun maddesinin mahkeme kararı ile site erişimini engellenmesi ise, internet kullanım özgürlüğüne karşıt hukuki müdahaleler olarak tartışılmakta idi. 5651 sayılı kanun uygulama yetkisini, Ulaştırma Bakanlığı ve Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na (TİB) vermişti.

Yeni Yasa Tasarısı Neler Getirecek

Gündem de olan ve tasarı sonucunda yasalaşacak yeni internet kanuna göre artık Bakanlık ve ona bağlı kurumlar, yargıdan bağımsız yani mahkeme kararı olmadan sakıncalı, suç isnat edilen siteleri “24 saat içinde” kendi kararları ile engelleyecekler. Bu durum Türkiye’deki internet kullanıcıları için daha denetimli bir internet kullanımı anlamına geliyor. Yeni yasa tasarısına göre TİB, istediği site ve içeriği mahkeme kararı
olmadan servis sağlayıcılar üzerinden engelleyebilecek, suç unsuru içerik hakkında mahkeme yolu ile işlem devam etse dahi hukuki süreç tamamlanmadan engelleme uygulayacak.

TİB, Ulaştırma Bakanlığı’nın direktiflerini dikkate alacağı için yeni düzenleme, olası bir takım anti-demokratik uygulamaları beraberinde getirecek. Yeni yasa servis sağlayıcıların, kullanıcı IP bilgilerini veri olarak 6 ay saklama zorunluluğunu en az 2 yıla çıkarıyor, bu durum servis
sağlayıcılara yeni ek maliyet yaratacak ve sonucunda internet kullanıcısına fatura edilen hizmet bedelinde artış olabilecek.

Filitre Sistemi

2011 yılındaki kanuni düzenleme ile Türkiye’de filitre uygulamasına başlanmıştı. Bu durum bazen sakıncalı olmayan siteleri
veya sosyal medya ağlarını dahi servis sağlayıcı üzerinden engelliyordu. Yeni tasarıda, danışma organı olarak kabul edilen İnternet Geliştirme Kurulu’nun hiçbir yetki ve önerisi bulunmuyor.

Erişim Engelleme Kararı

Ceza Kanunun kamusal suçları önlemeye yönelik ilgili maddelerini dikkate alan 5651 sayılı kanun, suç unsuru taşıyan içeriğin engellenmesi biçiminde uygulanıyor. İçerik engellenmesi, suç unsuru durum ve eylemleri ortadan kaldırmaya yönelik değil, bu da kanun asıl amacını yerine getirmeyi bir kenara bırakıp, kişisel hak ve ifade özgürlüğünü tehdit eden uygulamalara yönelmesine neden oluyor. Suçu kesinleşmiş içeriğin ortadan
kaldırılmasına dair yeterli bilişim eylemi bulunmuyor, bu da farklı ağlar üzerinden belirtilen suç unsurlarının gelişimini engellemiyor.

Saat İçinde Engelleme

Yeni tasarı ile mahkemeye iletilen suç duyurusunun “24 saat içinde sonuçlandırması” gerektiği belirtiliyor. Bu durum, mahkemenin bilirkişi ve delil incelemesi yapmadan karar vermesi hatta savcılık isteğini onaylaması anlamına geliyor.

DNS ve Proxy Alternatiflerine Engel Getirme

Yeni tasarı, servis sağlayıcı üzerinden engellemeyi daha da güçlendirecek donanımsal tedbirleri de gündeme getiriyor. Ek tedbirlerle, düzenlemeyi bir adım öteye taşıyıp, web sitelerinin host-server-IP ana kaynağı üzerinden engellenmesi hedefleniyor. Ek tedbirler, DNS ve Proxy değiştirme gibi alternatif
erişim kanallarının kullanımının daha da zorlaşması anlamına geliyor.